Basisschoolleerlingen die extra volgers kopen om erbij te horen. Ouders die volgers kopen om de populariteit van hun kind te vergroten. Zeggen dat je leven in duigen valt als Instagram wegvalt. Na het zien van de documentaire #followme van de VPRO ben ik me nog meer bewust van de keerzijde van sociale media. Want hoe gezond is het als Instagram jouw leven gaat bepalen?
(Met 430 volgers ben ik niet zo succesvol op Instagram...;-))
Natuurlijk heeft Instagram, een sociaal platform en onderdeel van Facebook, genoeg voordelen. Je kunt op elk moment van de dag een kijkje nemen in het leven van beroemdheden. Je ziet gezellige foto's van vrienden, kennissen of collega's. Je kunt inspiratie opdoen voor tatoeages of je laten inspireren door spreuken of wijsheden. Misschien gebruik je Instagram als marketingtool of moet je voor je werk instagrammen.
Daar is niks mis.
Drang
Maar wat als je continu de drang hebt om mooie foto's te plaatsen of om bij andere mensen te kijken? Wat als je teleurgesteld bent als jouw aantal volgers niet genoeg stijgt? Of wat als jouw foto weinig likes krijgt en je vindt dit verschrikkelijk?
Misschien ben je er dagelijks veel tijd mee kwijt. Je kijkt niet 1 keer, maar tientallen keren per dag. Je kijkt nieuwsgierig naar elke melding die je krijgt. Nieuwe volgers, likes en reacties. Je wordt er blij van. Als je weinig meldingen krijgt, dan word je onrustig. In mijn ogen ben je dan verslaafd.
Shotje goed gevoel
Een Instagram-verslaving. Ai. Daar zit je misschien niet op te wachten. Je laat Instagram toch zeker niet jouw leven bepalen? Toch is dit niet gek. Het werkt als volgt. Elke keer als je meer volgers krijgt, een like of een positieve reactie, dan worden jouw blijheidshormonen geactiveerd. Met andere woorden: je krijgt een shotje goed gevoel. En dat voelt goed en lekker.
Helaas blijft dit goede gevoel niet lang hangen. Na een paar seconden of minuten is het weg. Stiekem wil je dit gevoel nog een keer voelen. En nog een keer. En nog een keer... Dus streef je naar nog meer volgers, likes of positieve reacties. Jouw goede gevoel wordt gevoed door andere mensen. Sterker nog: je bent afhankelijk geworden van de goedkeuring van andere mensen.
Hoe meer hoe beter
Het vervelende is dat deze drang naar goedkeuring wordt gevoed door de norm van onze huidige maatschappij. Hoe meer volgers, likes en reacties hoe beter. Dit zou namelijk betekenen dat je belangrijk bent. En op het moment dat je belangrijk bent opent dit deuren. Scholieren worden populairder, influencers (personen met veel volgers) kunnen er geld mee verdienen, bedrijven kunnen laten zien hoe populair hun producten zijn en ondernemers worden eerder uitgenodigd voor een belangrijk event of een beurs.
Betrouwbaar?
Maar zoals de documentaire #followme laat zien, is het aantal volgers en likes wat je ziet niet altijd betrouwbaar. Je kunt volgers en likes kopen. Je kunt zelfs positieve reacties afgestemd op jouw foto kopen. Succes en status hoeven niet eens duur te zijn. Met 35 euro kom je al een heel eind. Extra 10.000 volgers. Wie wil dat niet? Kennelijk is de vraag naar nepvolgers groot. Een verkoper van nepvolgers is er zelfs miljonair door geworden zoals uit de documentaire blijkt.
Daarmee wordt Instagram in mijn ogen ongelooflijk nep. Naast de bewerkte foto's die meestal mooier zijn dan de realiteit, zijn er dus nepvolgers en mensen die voor geld waarheidsgetrouwe reacties plaatsen. Alles wat je ziet en leest kun je dus in twijfel trekken.
We doen ons best om een mooi imago op te bouwen, we concurreren met andere mensen, we willen steeds meer likes en volgers, maar we streven naar cijfers die niet realistisch zijn. We maken elkaar gek. En voor wat? Meer succes? Meer status? Meer geld? Of meer zelfvertrouwen?
En nu?
Nogmaals. Instragram heeft ook genoeg voordelen. Maar wees je vooral bewust van de keerzijde. Niet alles wat je ziet is echt. En als Instagram je vooral onzeker maakt, dan is het belangrijk om te kijken hoe je op een gezonde manier met dit platform omgaat. Hoe doe je dat?
Ten eerste is het belangrijk om je bewust te worden van je gedrag en wat Instagram met je doet. Stel jezelf eens de volgende vragen:
- Hoeveel drang voel jij om steeds te kijken?
- Hoe zou jij je voelen als je 1 dag niet kunt kijken?
- Kun jij je zowel heel goed als heel slecht voelen, afhankelijk van het resultaat op je account?
- Voel jij continu de drang om je goede imago hoog te houden? En voel jij hierdoor vaak frustratie?
- Heb jij of mensen uit jouw omgeving last van jouw gedrag?
Deze vragen geven inzicht in hoeverre jij mogelijk verslaafd ben.
De volgende tips kunnen helpen om minder met Instagram bezig te zijn.
- Bepaal voor jezelf vaste momenten waarop je kijkt. Bijvoorbeeld 1 keer om 08.30 's ochtends. In je lunchpauze, en/of na je avondeten.
- Bepaal of het nodig is om meldingen op je mobiele telefoon te ontvangen. Elke melding die je krijgt is namelijk een afleiding. Daarnaast krijg je meteen de drang om te kijken.
- Bepaal hoe vaak je een foto wilt plaatsen. Is dat elke dag? Of eens per 2 dagen? Of eens per week? Bepaal ook zoveel mogelijk een vast tijdstip.
Hoe meer orde en regelmaat je hebt over jouw Instagram-gedrag, hoe meer rust je krijgt in je hoofd.
Misschien is het even afkicken. En misschien voel je in het begin nog steeds de drang om te kijken. Maar deze drang zal steeds minder worden. Totdat je ook de voordelen merkt van je Instagram-detox, orde en regelmaat. Je krijgt meer rust in je hoofd, een beter gevoel over jezelf en meer tijd voor de echte wereld.
Naast schrijven over onderwerpen gerelateerd aan mentale gezondheid werk ik als psycholoog, coach en trainer in het bedrijfsleven. Ik geef presentaties en ondersteun organisaties om de mentale gezondheid van medewerkers te versterken. Denk jij dat ik jouw organisatie hierin kan ondersteunen? Stuur dan gerust een e-mail naar info@louisehildebrand.nl of spreek een bericht in op 06 52 33 68 90.
Misschien vind je dit ook interessant:
De terreur van Facebook (radiouitzending)
De terreur van mobiele telefoons (blog)