"Wat is nou precies het verschil tussen een psychotherapeut, een counselor en een coach?" De vraag verbaasde me. Niet zozeer omdat ik denk dat iedereen dit weet, maar wel omdat uitgerekend dame X deze vraag stelde. Het liet me weer stilstaan bij mezelf, mijn ideeën over anderen en mijn eigen blinde vlekken.
Zodra je buiten deze wereld stapt merk je dat niet iedereen snapt wat een coach doet, wat een Les Mills-les is of waar een tekstschrijver zich mee bezighoudt. Het zijn je blinde vlekken, vlekken waar je soms een buitenstaander voor nodig hebt om te beseffen dat niet iedereen in jouw belevingswereld leeft...
Mijn interpretatie/visie (!) van psychotherapeut, counselor en coach is als volgt:
Psychotherapeut
Behandelt mensen met ernstige psychiatrische stoornissen (bijv. schizofrenie) of psychosociale problematiek (bijv. ADHD). De psychotherapeut onderzoekt de bezoeker (cliënt), bepaalt wat er aan de hand is (maakt een diagnose) en behandelt de cliënt. De verhouding tussen de psychotherapeut en cliënt is niet gelijkwaardig. De psychotherapeut is deskundig, de cliënt alleen tot op zekere hoogte.
Coach
Ziet mensen met relatief makkelijk op te lossen problemen of uitdagingen. Bezoekers zijn niet ernstig mentaal ziek, maar lopen bijvoorbeeld vast in hun werk of willen als persoon groeien/sterker worden. Een coach motiveert een gecoachte om op een andere manier naar zichzelf te kijken, om zichzelf positief verder te ontwikkelen en om te streven naar haalbare concrete oplossingen. Niet de coach, maar de gecoachte is inhoudelijk expert. Een coach prikkelt, daagt uit en stimuleert om je eigen grenzen te verleggen. De verhouding is wèl gelijkwaardig.
Counselor
Leert mensen omgaan met diepgaande emoties. Hij behandelt geen ernstig geestelijk zieke mensen zoals een psychotherapeut, maar wel mensen die langdurig lijden onder bepaalde problemen. Samen met de cliënt zoekt hij naar concrete oplossingen. Hij leert je beter omgaan met bijvoorbeeld een ongeneeslijke ziekte, een verlieservaring of langdurige relatieproblemen. Ook hier is sprake van een gelijkwaardige relatie.
Toch laat ik me vaak gebruiken als praatpaal en dat schijnt goed te werken. Ik laat mensen uitpraten en luister vrij goed. Ik zeg ook best wel iets terug, maar heb de indruk dat mensen alleen over zichzelf en wat hen overkomt willen praten. Dus als ik een spiegel voorhou en bijvoorbeeld zeg dat ze toch wel met iedereen last hebben en misschien eens naar zichzelf moeten kijken, dan zitten ze daar vaak niet op te wachten. :-)
Zelf heb ik vooral in de techniek (elecronica/software/mechanica/pneumatiek ed.) gewerkt en nog wat jaren bij de Politie (ambtenarij). Beide 'vakgebieden' hebben ook veel jargon, en techneuten zijn vaak onbegrijpelijk voor niet-techneuten. Ik kan me dan ook ergeren aan woorden als stroomuitval omdat feitelijk de spanning uitvalt met als gevolg dat er geen stroom meer loopt. Toch gebruik ik dergelijke foute definities en woorden als ik met een niet-techneut van doen heb. Het gaat er immers om om met elkaar te begrijpen en niet om je van elkaar te vervreemden.