"Ik begin steeds meer te denken dat mensen niet kunnen veranderen", vertelt een vriendin, tevens stresscounselor tijdens een gezellige lunch. "Het kost een stuk minder moeite om jezelf te accepteren zoals je bent. Veranderen is stressvol!"
Weerstand
Ik kan niet anders zeggen dan: mee eens. Verandering brengt stress met zich mee. Wil je veranderen, dan ervaar je gegarandeerd weerstand. Vooral van jezelf. Dat maakt dat je makkelijk terugvalt in oude patronen. En dat doet je eigenwaarde geen goed. Je baalt gigantisch. Misschien ben je boos. Teleurgesteld of verdrietig. Je missie leek veelbelovend maar mislukte. Je hebt voor je gevoel gefaald. Of het nou gaat om afvallen, stoppen met roken, je faalangst de kop indrukken of je onzekerheid bestrijden.
Gewoontedieren
Hoe komt dat? Simpel. Mensen zijn gewoontedieren. Wat je ooit in je leven hebt opgebouwd, bouw je niet zomaar af. Liever blijf je in veilige, vertrouwde patronen hangen. Ook al vind je die patronen niet leuk. Veranderen kost namelijk tijd, moeite en inzet. En niet heeft iedereen heeft daar de energie, motivatie en discipline voor. Doe je toch een poging om te veranderen en lukt het niet zoals je wilt, dan is de terugval een feit. "Zie je nou wel, het lukt me toch niet." Geweldig! Krijg je toch gelijk. De saboteur in jezelf bedoel ik daarmee.
Persoonlijkheid is moeilijk te veranderen
Daarnaast is het de vraag of datgene wat je wilt veranderen wel te veranderen is. Iemand die van nature geen prater is zal nooit de oren van je hoofd kletsen. Toon je van jongsaf aan nauwelijks je emoties, dan zul je niet plotseling vol enthousiasme al je emoties tonen. Een introvert iemand die niet van mensenmassa's houdt maak je (over het algemeen) niet blij met een feest waar 5000 man wordt verwacht. Als ik voor mezelf spreek zeker niet. Probeer dat maar eens uit te leggen aan een extravert persoon die als motto heeft: hoe drukker hoe beter!
Concessies
Natuurlijk kun je concessies doen. Je kunt voor je familie een uitzondering maken om toch naar dat drukke feest te komen. Al is het maar voor een uur. Als je problemen hebt met je partner, familielid of een vriend(in), dan is het zeer zinvol om erover te praten. Al zeg je maar één ding waar je mee zit. Hetzelfde geldt voor het tonen van emoties. Leuk hoef je het niet te vinden. Dat is bijna een onmogelijke taak om dat van jezelf te verwachten. Ik moet nu denken aan mijn hond die een hekel heeft aan regen. Hoe ik haar ook motiveer om tijdens een regenbui een wandeling te maken, het druipt (letterlijk en figuurlijk) van haar koppie af dat ze het NIET leuk vindt.
Wat kun je dan wel veranderen?
Gewoontes. Maar alleen als je er bewust mee omgaat, tijd vrijmaakt en bereid bent om weerstand te overwinnen. Ik heb een tijd gekend waarin ik dagelijks een halve zak chips of een reep chocola wegat. Nu moet ik daar niet aan denken. Ik zou a. dichtgroeien en b. flink zwaarder zijn dan ik nu ben. Het patroon veranderen kostte moeite. Mijn lijf was gewend om dagelijks een portie ongezond voedsel binnen te krijgen. Dus toen ik besloot om te veranderen schoot ik in de weerstand. Mijn innerlijke saboteur had genoeg argumenten en wensen: Ik wil die zak chips toch. Geef me die bonbons. Eentje is niet erg. Ahhhh. Je mag jezelf echt wel belonen. Wees nou niet zo streng voor mezelf... Morgen kan je ook beginnen met gezond eten. Een dag zondigen is toch niet erg? Je doet zo je best, dus als beloning mag je wat lekkers... Zo gek vind ik het niet dat mensen terugvallen in oude gewoontes!
Dus...
Veranderen is mogelijk, maar zal zeker niet makkelijk zijn. Onderzoek wat je wilt veranderen en waarom je wilt veranderen. Is het echt noodzakelijk? Of kun je beter kiezen voor acceptatie? Voorkom dat je teveel sleutelt aan je persoonlijkheid. Kans is groot dat je gefrusteerder raakt. Accepteer dat je qua persoonlijkheid bent zoals je bent en dat je consessies kunt doen om rekening te houden met andere mensen. Gewoontes kun je voor een groot deel wel veranderen. Zorg voor de juiste kennis en motivatie. Houd rekening met je innerlijke saboteur en denk aan je langetermijnwens. Waarom wilde je ook alweer die gewoonte veranderen?
Als psycholoog, trainer en coach ben ik gespecialiseerd in mentale gezondheid. Ik geef presentaties, workshops, trainingen en coachingstrajecten op gebied van o.a. mentale fitheid, vitaliteit, afvallen, omgaan met hoge werkdruk, onrust en/of ongelukkige gevoelens. Denk je dat ik jou of jouw organisatie verder kan helpen? Neem dan gerust contact op.
Kun je jouw visie wat meer toelichten? Met name je laatste zin: wat bedoel je precies met onderhandelfase?
Tsja..... misschien heb ik dat inderdaad nog al raar beschreven..... het was dan ook 5:16 toen hij geschreven werdt :)
Anyway ik bedoel er eigenlijk mee dat er onbewust onderhandeld wordt om je oude denkpatroon in leven te houden in plaats van het te gaan vervangen, waar je nog eigenlijk niets van weet.
Dat maakt je reactie een stuk duidelijker! :-) Klopt, ik ben van mening dat veel mensen van nature lui zijn (niet per se negatief bedoeld). Als ze wél willen veranderen, willen ze er het liefst weinig voor doen. Die vlieger gaat natuurlijk niet op! Wil je gedrag of gewoontes veranderen, dan kost dat tijd, energie, inzet, orde en regelmaat. Bij verandering is er geen ruimte voor: 'ja, maar...'
Wat ik weet over veranderen is dat met welke goede wil ter wereld dit niet zomaar mogelijk is.
Wil en intentie zijn niet voldoende. Een mens moet echt op een punt zijn aangekomen om echt ergens genoeg van te hebben gehad zodat de lust om een diep ingesleten gewoonte ondanks alles nog te blijven herhalen door het lijden ervan voldoende is ondermijnd een er een rijpheid is ontstaan die het mogelijk maakt om inderdaad iets voorgoed achter te laten.
Op jongere leeftijd zijn er nog geen diep ingesleten gewoontes en met een beetje intelligentie of inzicht kunnen jongemensen beslissingen maken om iets voorgoed niet meer te doen. Dat is dan niet zomaar even een goed voornemen. Dan is er zeker zo goed over nagedacht dat er een echt of een volledig besluit daar uit voortgekomen is.
Bij een 100% besluit is er geen discipline meer nodig. Het besluit is dat door het hele systeem heen gegaan en kwam dan op het punt waardoor het systeem daardoor ook echt veranderde.
Het besluit kan komen van het ene op het ander moment, maar daar is echt wel veel contemplatie aan vooraf gegaan.
Het zijn maar weinig mensen die in staat zijn om hun leven echt te veranderen. Het kan dus wel, en is zo'n wezenlijk gebeuren dat niemand zal kunnen ontgaan. Misschien aanvankelijk ongemerkt aan de buitenkant
maar vanbinnen is er dan zoveel gebeurt en met zoveel intensiteit dat het een psycho-chemische omzetting heeft kunnen doen plaatsvinden die niet meer teruggedraaid kan worden.
Alleen de wil tot veranderen is niet voldoende. Er moet echt daarbij iets gebeurd zijn dat juist krachtig een zekere wil wist te ondermijnen!
Wat leuk dat je zo uitgebreid je mening deelt. Ik deel je opmerking over een diepgaand lijden. Ofwel, iemand moet iets zo spuugzat zijn voordat hij of zij gaat veranderen. Een verandering moet je van top tot teen voelen, niet alleen mentaal bedenken!
Ja ja, het moet niet zo maar zo gaat het nu eenmaal.
Jij verandert niet, maar iets - je zat zijn - doet dat voor je.
Sommige mensen met genoeg zelfkennis zijn in staat kleinere veranderingen aan te brengen maar zullen altijd weer blijven stuiten op iets in zichzelf waardoor de dezelfde ouwe zullen blijven. Net zolang totdat het niet meer te verdragen is.
Alle wezenlijke veranderingen in mensen gebeureden nooit zomaar even omdat ze dat zo graag wilden. Zonder uitzondering gingen ze door een diepe crisis heen die hen deed veranderen. Ze deden het zelf niet!
Aan goed nastreving is niks verkeerd en is bijna altijd wel aan te prijzen maar het gaat maar tot zover en dat is niet voldoende. Een ijdele gans kan daar tevreden over wezen tot hij uiteindelijk doorziet dat het niet echt bevrediging geeft. Dat doorzien, dat is het dat de verandering kan gaan gebeuren. Als er dan iets verandert, dan is dat ook zo en is dat buiten kijf.
Alle tendensen die dat nog konden weerhouden zijn dan opgeruimd en vanbinnen verbrand en opgelost inclusief al het pogen tot veranderen.
Nogmaals, het pogen is niet verkeerd en altijd aan te prijzen maar zolang er in de kern nog iets is dat daar tegen in gaat en niet wil worden gekend, blijft het zwoegen zonder echte tevredenheid te kunnen geven totdat het tijd is geworden dat dat zal veranderen. Dan verandert het. Prachtig dit proces!
joop • 16-07-2012, 05:16
Het valt me op dat wat we willen veranderen aan ons zelf heel veel lijkt op het 5 fase patroon, die wordt herkend als een dierbare uit je leven verdwijnt.
Alleen blijven we hier vaak bij een onderhandel fase steken om je identiteit maar te behouden.