Afvallen. Stoppen met roken. Sporten. Het zijn bekende goede voornemens. Grote kans dat mensen in februari/maart toch weer kilo's aankomen, opnieuw beginnen met roken of de rest van het jaar sponsor zijn van hun sportschool. Waarom mislukken goede voornemens? En hoe kun je dit voorkomen?
'Nu moeten die kilo's er echt vanaf.' 'Roken is eigenlijk ook vies, ik wil nu echt gaan stoppen.' Of: 'Als ik lid word van een sportschool, dan moet ik wel gaan.'
Klinkt dit bekend in de oren? Vast wel. Als je zelf niet zo'n uitspraak hebt gedaan, dan ken je vast wel iemand in je omgeving die zich herkent in een van deze uitspraken.
Natuurlijk is het goed om een startmoment te kiezen. De vraag is alleen: is dat per 1 januari van het nieuwe jaar? Ben je er dan echt klaar voor? Of is er meer tijd nodig om je kennis over het onderwerp te vergroten, een duidelijk en realistisch doel te stellen, een goed plan van aanpak te maken en je motivatie te verhogen.
Hoezo? Denk je nu misschien. Is dat nodig dan? Ik zeg JA. Het mislukken van goede voornemens heeft meestal met een van bovengenoemde redenen te maken.
Heb je genoeg (betrouwbare) kennis?
Het lijkt een open deur. Maar als je een goed voornemen maakt, dan moet je ook genoeg betrouwbare kennis over het onderwerp hebben. Niet iedereen heeft deze kennis.
Neem het voorbeeld van afvallen. Bijna iedereen die ik over dit onderwerp spreek is ervan overtuigd dat hij/zij weet wat gezonde voeding is. Ook weten deze mensen precies hoe ze moeten afvallen. Maar als ik doorvraag blijkt hun kennis niet te kloppen. Veel mensen eten bijvoorbeeld te weinig calorieën waardoor hun lichaam alle extra calorieën die het binnenkrijgt vasthoudt. Met als gevolg dat mensen bijna niet afvallen of na een bepaalde periode weer dikker worden als ze hun oude eetpatroon weer oppakken.
Of mensen die denken dat je afvalt door alleen maar te sporten. Ja, sporten helpt zeker om af te vallen, maar met name als je ook gezond eet. Van sporten krijg je vooral meer honger. En als je ook nog eens denkt: ik heb lekker gesport dus die extra bonbons en glazen wijn kan ik wel hebben, dan gaat het misschien helemaal mis. Calorieën binnenkrijgen is makkelijk. Calorieën eraf sporten is een stuk moeilijker.
Wil je afvallen, dan kun je het beste beide zaken combineren: in beweging komen en voeding eten die past bij jouw leefstijl.
Heb je een duidelijk en realistisch (klein) doel?
Tweede reden waarom goede voornemens mislukken is omdat mensen te vage of te hoge doelen stellen. Stel je wilt gezonder leven. Dat klinkt mooi in de oren. Maar wat betekent gezonder leven precies? Is dat nooit meer patat eten? Is dat 5 keer per week een half uur wandelen? Of is dat elke dag om 22 uur naar bed gaan en om 06.00 uur opstaan? Hoe vager jouw goede voornemen of doel is, hoe kleiner de kans dat je jouw doel haalt.
Hetzelfde geldt voor het stellen van een te hoog doel. Drie keer per week sporten lijkt voor een sporter makkelijk haalbaar. Maar voor iemand die nauwelijks van de bank afkomt en nooit heeft gesport, is dat een verschrikkelijk hoog en moeilijk haalbaar doel.
Grote kans dat diegene in maand 2 (of eerder) geen zin meer heeft om te sporten. In dit geval is het verstandiger om te starten met een kleiner doel van 1 keer per week een half uur sporten of bewegen.
Heb je een plan van aanpak?
Het lijkt misschien onnodig om een plan van aanpak te maken als je een goed voornemen maakt. Toch is dat wel verstandig. In dit plan van aanpak is het vooral belangrijk om te weten hoe je met moeilijke situaties omgaat en hoe je omgaat met teleurstellingen.
Stel je wilt afvallen en je hebt tijdens het weekend zowel een etentje als een verjaardag. Wat ga je tijdens deze dagen tegen je familie of vrienden zeggen? Wat ga je wel, en wat ga je niet eten? Hoe reageer je als er vol enthousiasme een heerlijk gebakje voor je neus wordt gezet, terwijl je geen gebak wilde eten? Helemaal wanneer er wordt gezegd: Ach, jij hoeft toch niet op dieet? Of nog lastiger: 'Ik heb de taart speciaal voor jou gebakken!'
Misschien ga je de mist in. Hoe reageer je dan? Ga je dan helemaal los? (Want het heeft toch geen zin meer). Of kun je het volgende moment opnieuw met je goede voornemen beginnen? Als je van tevoren nadenkt over mogelijke teleurstellingen, dan kun je jezelf daarop voorbereiden en de juiste actie ondernemen.
Ben je echt gemotiveerd?
Dit lijkt een vreemde vraag. Natuurlijk ben je gemotiveerd om af te vallen, te stoppen met roken of om te sporten. Maar is dat echt zo? Heb je stiekem geen overtuigingen die jouw goede voornemens saboteren? Denk bijvoorbeeld aan de overtuiging dat je na een zware werkdag best een wijntje mag drinken. Of dat je beter lekker kunt uitrusten op de bank als je moe bent in plaats van te bewegen.
In de psychologie wordt dit ambivalentie genoemd. Aan de ene kant wil je in het bovengenoemde voorbeeld minder alcohol drinken of je calorieëninname beperken. Aan de andere kant wil je ook van het leven genieten en wil je vooral korte termijn plezier.
Aan de ene kant wil je luisteren naar je lichaam (als je moe bent moet je dus rusten), maar aan de andere kant wil je meer sporten/bewegen. Hoe meer deze stemmen in conflict zijn, hoe groter de kans dat je kiest voor sabotage. Met als gevolg dat jouw goede voornemen mislukt.
Denk bewust na
Een goed voornemen maken is zo gedaan. Maar als je echt succes wilt, dan moet je iets langer dan 5 minuten bij je goede voornemen stilstaan. Als je een goed voornemen hebt voor 2019, gebruik dan de kennis uit dit blog om je goede voornemen kracht bij te zetten. Succes ermee!
Naast bloggen over onderwerpen gerelateerd aan mentale gezondheid werk ik als freelance psycholoog, coach en trainer in het bedrijfsleven. Ik geef presentaties en ondersteun organisaties om de mentale gezondheid van medewerkers te versterken.
Sinds dit jaar bied ik opnieuw mijn diensten aan als tekstschrijver en communicatieadviseur. Toen ik in 2005 startte als freelancer was dat mijn 'core business'. Ik heb besloten dat de combinatie tussen psycholoog/coach en tekstschrijver voor nu ideaal is.
Denk jij dat ik jouw organisatie met mijn diensten kan ondersteunen? Stuur dan gerust een e-mail naar info@louisehildebrand.nl of bel naar 06 52 33 68 90.